Geçtiğimiz günlerde Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan temmuz ayı enflasyon rakamları şaşkınlık yarattı. Gıdada beklentinin üzerinde çıkan yükseliş senelik enflasyonu yüzde 8.79’a yükseltti. Gıda fiyatları temmuz ayında yüzde 3,15 yükseldi. Bunun enflasyona etkisi 0,74 puan oldu. Analistlerin görüşüne göre yaz döneminde özellikle meyve ve sebzede bolluk yaşanması sebebiyle fiyatlar düşer, enflasyona da etkisi oldukça az olurdu. Fiyatlardaki yükselişlerin sonbaharda da devam edebileceğini belirten analistler, bu nedenle enflasyondaki artışın da devam edebileceği görüşünde. Rusya’ya gerçekleştirilen ihracatların da neredeyse sıfıra yaklaştığı şu günlerde gıda fiyatlarındaki artışın sebeplerini araştırdık. Görüştüğümüz sektör temsilcileri meyve ve sebze fiyatlarındaki yükselişin çıkan ürünlerin az olmasından kaynaklandığı görüşünde. Sektör temsilcileri, Rusya’ya ihracat gerçekleştirilemeyeceği korkusu sebebiyle üreticinin çok az ürün ektiğini ve bunun da doğrudan olarak fiyatlara yansıdığını belirtti. Bir diğer sebebin ise sera üretiminden tarla üretimine geçiş döneminde ürün tedariki ile ilgili yaşanan problem olduğu belirtildi.
Ekim Alanları Azaldı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı olan Şemsi Bayraktar, ”Özellikle başta domates, biber ve fasulye gibi ürünlerin en çok üretiminin gerçekleştirildiği Akdeniz Bölgesi’nde sera üretiminin tamamlanmasından sonra yayla üretiminde de hasat başlardı. fakat sera üretiminde yoğunluğun olduğu bir dönemde Rusya’ya gerçekleştirilen ihracattaki kısıtlama sebebiyle fiyatlarda gerileme olması, sivri biber, salatalık ve domates ürünlerinin yayla ekimini azalttı. ekim alanının Akdeniz Bölgesi civarında daralması, İç Anadolu Bölgesi’nde ise hasadın yeterince yoğunlaşamaması bu ürünlerde fiyat artışına sebep oldu” şeklinde konuştu.
Domatesler Salçalık Oldu
Antalya Muratpaşa Ziraat Odaları Birliği Başkanı olan Nazif Alp de, bundan ortalama 20 gün kadar önce sıkıntını ortaya çıktığını, Temmuz ayı fiyatlarında artış yaşandığını belirtti. 20 gün önce Antalya halinde domatesin ortalama 1.80 TL ile 2.50 TL arasında satışının gerçekleştiğine dikkat çeken Nazif Alp, ”Şimdilerde ise hal fiyatlarında iniş söz konusu. Domatesin kilogramı ortalama 1.25 TL. Yani Ağustos itibari ile fiyatlarda iniş başladı. Patlıcan 50 kuruş, salatalık 70 kuruş, biber türleri ise 1.50 TL ile 1.70 TL arasında. Sera üretiminden yayla üretimine geçişte yaklaşık olarak 15 – 20 günlük bir zorluk yaşandı. Bu da doğrudan fiyatlara yansıdı. Fakat durum yavaş da olsa normale dönüyor” dedi. Başka bir sektör temsilcisi de Rusya korkusu nedeni ile üreticilerin yaşadıklarını anlattı: ”Sera üretimi gerçekleştirenler Rusya’ya ürününü satamayınca düşük fiyatla iç pazara verdi. Domatesler salçalık olarak satıldı. Bu nedenle de yaylaya ekim yapmadılar.”
Rusya’nın İhracat Üzerindeki Etkisi Çok Değil
Fiyat artışlarının üretimin azlığından meydana geldiğini belirten Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birlik Başkanı Ali Kavak, ”Rusya yaş meyve ve sebze ithalatına yasak getirince üretici korktu. Çünkü ürettiği ürünü satma konusunda güvence bulamadı. Bu sebeple de ekim yapmadı” dedi. Fiyatlarda ki yükselişlerin ihracat kaynaklı olmadığını da belirten Kavak, ”Rusya’ya geçen sene ilk 6 aylık süreçte 452 milyon dolar tutarında domates ihraç etmiştik. Fakat bu sene bu rakam 92 milyon dolara düştü. Fakat buna rağmen toplam ihracatımızda önemli bir gerileme yaşanmadı. Geçen sene ilk 6 aylık süreçte 990 milyon dolar yaş meyve ve sebze ihraç etmiştik. Bu sene bu rakam 910 milyon dolar. Rusya’da meydana gelen kaybı Belarus, Romanya ve Ukrayna gibi ülkeler ile kapattık. Buralara gerçekleştirilen ihracat artışı yüzde 400’lere çıktı. Bunların dışında Irak, Suudi Arabistan, Suriye ve AB ülkelerine de ciddi sayılabilecek ihracat artışı var” dedi.