Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin Mart Ayı Sektör Raporu’na göre, ihracatta ilk sırayı Amerika’nın almasında yakın pazarlara gerçekleştirilen ihracattaki gerileme etki etti. Bir önceki seneye göre ihracatında yüzde 29.2’lik bir gerileme yaşanan Irak ise ikincilikte yer aldı. Yakın ve komşumuz olan ülkelere ihracat ciddi oranda gerilerken, İsrail’e gerçekleştirilen ihracat ise yüzde 16.9 oranında arttı. Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve İran gibi önemli üç ülkeye gerçekleştirilen ihracatta ise düşüş yaşandı.
En fazla ihracat yapılan ilk 20 pazarda Rusya yer almadı.
Yakın ve komşu ülkelerden olan Cezayir ve Mısır’a ihracat gerilerken, Fas’a olan ihracat ise artış gösterdi. Orta Asya ve Kafkas ülkelerinin büyük bölümüne ihracat 2016 senesinde de gerileme gösterdi. Türkmenistan ve Azerbaycan’a ihracatta ciddi oranda düşüş yaşanırken, Rusya’da son zamanlarda görülen ekonomik küçülme ve senenin büyük bölümünde Rusya ile yaşanan sorunların da tesiri ile Rusya en fazla ihracat yapılan ilk 20 ülkenin dışında yer aldı.
Verilere göre 2016 senesinde Azerbaycan’a gerçekleştirilen ihracat yüzde 54.1 gerileyerek 456.134 bin dolardan 206.586 bin dolara indi. Bu nedenle Azerbaycan ilk 20 ihracat gerçekleştirilen ülkeler sıralamasında 11. sıradan 18’e geriledi.
Yapı ruhsatlarında artış
Belediyelerin verdiği yapı ruhsatlarının 2016 senesinde bir önceki seneye oranla bina sayısı yüzde 5.5 yüz ölçümü yüzde 7.3, değeri yüzde 15.4, daire sayısı ise yüzde 10.6 oranında artış gösterdi. Yapı ruhsatı verilen yapıların toplam yüz ölçümleri 2016 senesinde 202.3 milyon metrekareyken, bu sayının 112.8 milyon metrekaresi konut, 48.2 milyon metrekaresi konut harici ve 41.3 milyon metrekaresi ise ortak kullanım alanı şeklinde gerçekleşti. Kullanım amacına göre 150.9 milyon metrekare ile en büyük paya iki ve daha çok daireli ikamet amacı taşıyan binalar sahip oldu.
Yapı kullanma izinleri arttı
Belediyelerin verdiği yapı kullanma izin belgelerinin 2016 senesinde bir önceki seneye kıyasla bina sayısı yüzde 0.3, yüz ölçümü yüzde 5.1, değeri yüzde 14.2 ve daire sayısı ise yüzde 2.5 oranında artış gösterdi. Yapı kullanım izin belgesi verilen yapıların toplamda yüz ölçümleri 2016 senesinde 150.3 milyon metrekareyken bunun 86.1 metrekaresi konut, 36 milyon metrekaresi konut dışı ve 28.2 milyon metrekaresi ise ortak kullanım alanı şeklinde gerçekleşti.
İnşaat sektörü güven endeksi 13 puan arttı.
İnşaat sektöründe güven endeksi 2016 senesi ikinci yarısında sürekli olarak gerileme göstererek 17.6 puan birden düştü. Güven kaybı genel olarak sektörün dışındaki dinamiklerden yaşanmıştı. 2017 senesinde ise inşaat sektörü güven endeksinde hızlı bir iyileşme yaşandı. Ocak ayında 6 ve Şubat ayında 5.9 puanında artış gösteren güven endeksi Mart ayında sıçrama yaparak 13 puan birden arttı. İnşaat sektörüne dair açıklanan endekslenen destekler güveni yükselterek güven son üç aydaki artışla beraber son senelerin en yüksek düzeyine ulaştı.
Konut fiyatlarının artışları, enflasyon ve maliyet artışlarının altında kaldı.
2016 senesinde yeni konut fiyat artışları yüzde 2.9 seviyesinde olurken, ikinci el konut fiyatları da yüzde 9.1 arttı. Buna karşılık konut inşaat maliyetleri 2016 senesi artış yüzde 7.7 oranında gerçekleşti 2016 senesinde maliyet elemanları içinde işçilik maliyetleri yüzde 10.6, malzeme maliyetleri ise yüzde 6.9 oranında arttı. 2016 senesinde tüketici enflasyonu ise yüzde 8.5 seviyesinde oldu. Bu çerçeve dahilinde 2016 senesinde yeni konut fiyatlarının yükselişi hem konut inşaat maliyetlerindeki yükselişin hem de enflasyondaki yükselişin altında kaldı. Konut sektöründe 2016 senesinde konut fiyatlarında balon etkisi yapacak bir gelişme yaşanmazken tam tersine fiyatlarda düzeltme yaşandı.
Ocak ayında inşaat malzemelerinde ihracat artarken, ithalat geriledi.
2017 Ocak ayında inşaat malzemeleri ihracatında 2014 Eylül’den bugüne ilk kez aylık artış yaşandı. Ocak ayı ihracatı 2017 senesi için sahip olunan ihracat artışı beklentilerini destekleyerek geçen senenin Ocak ayına göre yüzde 12.2 arttık ve 1.225 milyon dolar oldu.
İnşaat malzemeleri ithalatı ise geçen seninin Eylül ayından itibaren gerilim eğilimi gösteriyordu. Yeni yılın ilk dönemlerinde gerileme hızını arttırarak devam ettirdi. Artan döviz kurlarının etkisi de ithalatı ciddi ölçüde sınırladı ve 2017 Ocak’ta ithalat geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 22 gerileyerek 601 milyon dolara indi. 2017 Ocak ayında 2009 senesinde bugüne dek en düşük aylık ithalat gerçekleşti.
Amerika’da inşaat harcamaları yüksek seviyesini koruyor
Amerika’da konut ve konut dışı inşaat giderleri 2016 senesinin tamamında kademeli olarak artışa devam etmiş ve seneyi 1.19 trilyon dolar seviyesinde bitirmişti. 2017 senesinde Ocak ayında da yüksek inşaat harcamaları sürdü. Ocak ayında senelik konut inşaat harcamaları 491.9 milyar dolar ve konut dışı senelik inşaat harcamaları ise 698.4 milyar dolar ile epey yüksek düzeylerde gerçekleşti.
Avrupa’da inşaat harcamaları küçüldü
Avrupa bölgesinde 2017 senesi Ocak döneminde inşaat harcamalarında yüzde 6.2 küçülme meydana geldi. Ocak ayında konut inşaat harcamalarında yüzde 5.9 düşüş yaşanırken konut dışı harcamalarda ise yüzde 8.2 daralma meydana geldi. Küçülmeler bir önceki senenin aynı ayına göre hesaplandı. Avrupa bölgesi inşaat sektörü yeni seneye olumsuz bir başlangıç yapmış oldu.