İlk etapta teknik yasaklara takılan beş ürün için bu hafta gözler Moskova’da olacak domates dahil geri kalan hükümet kararlı son 11 yasaklı ürün için ise gözler Başbakan Binali Yıldırım’ın 5-6 Aralık’taki Moskova ziyaretinde mevkidaşı Dmitry Medvedev ile görüşmesine çevrilecek.
Soçi’de bu yıl ikincisi düzenlenen Dünya Tahıl Forumu’nda Rusya Başbakan Yardımcısı Arkady Dvorkoviç ve Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkaçev ile kahvaltıda biraraya gelen Bakan Çelik, burada yaptığı konuşmada, bütün insanlığı ilgilendiren tahıl gibi önemli bir hususta küresel ve bölgesel işbirliğinin önemini vurgu yaptı. Bakan Çelik, ” Bunu yalnızca ticari anlamda değil, insani bir sorumluluk ve dayanışma anlayışıyla değerlendirmemiz gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Kahvaltıda Rusya Başbakan Yardımcısı Arkady Dvorkoviç ile ayak üstü samimi bir sohbet de gerçekleştiren Bakan Çelik, daha sonra Başbakan Dmitry Medvedev’in de bir konuşma yaptığı panele katıldı.
Dostça Hareket Edeceğiz
Türk ve Rus tarım Bakanları liderliğinde yapılan kurullar arası görüşmede Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkaçev, “Rusya uzmanlarının Türkiye’ye gerçekleştirdikleri denetim gezisi bitti. Çok dostça davranıp, dostça hareket edeceğiz. Ümit ediyorum ki örtüşen noktalarımız çok olacak. Biz bir uzlaşma ve esneklik göstereceğiz ve her iki ülke için yeni pazarlar açmaya hazırız” dedi.
Rusya Federal Bitki Koruma ve Karantina Servisi (Rosselkhoznadzor) Başkanı Sergey Dankvert, de “Biliyorsunuz bizim pestisit (zararlı organizmaları önleme) problemimiz var, biz artık sizden ders alabilecek noktaya geldik. Çünkü siz bu hususta çok hassas bakıp çoğu yeni düzenlemeler koydunuz. Biz de sizin gerçekleştirdiğiniz programları örnek alıp uygulayabiliriz. Ümit ediyorum ki birlikte ileriye doğru gideceğiz” şeklinde konuştu.
Türkiye ile Çalışmaya Devam Edeceğiz
Rus teknik kurulun Türkiye’de üreticiler ve çalışmaları konusu ile ilgili incelemelerde bulunulduğunun hatırlatılması üzerine Rusya Federal Bitki Koruma ve Karantina Servisi (Rosselkhoznadzor) Başkanı Sergey Dankvert, DHA’ya yaptığı özel açıklamada, “Uzmanlarımız 7-11 Kasım tarihleri arasında Türkiye’deydi ve bazı teknik hususları değerlendirdiler. Rapor önümüzdeki günlerde değerlendirilecek ve bu rapor temelinde karar alacağız” dedi.
Hükümet tarafından uygulanan yaptırımlar rejimindeki kararları kendilerinin almadığını da ifade eden Dankvert, sözlerine şu şekilde devam etti: “Bu kararların hükümet tarafından alınması gerek. Biz yalnızca bizim tarafımızdan alınmış kararları değerlendiriyoruz. Bunlar yeşillikler, marul, patlıcan ve nar. Biz bu hususları değerlendirip karar alabiliriz. Hükümetin kararının sonrasında alınacak önlemler ise çifte kategoride değerlendirilecek, hem hükümet hem de bizim tarafımızdan değerlendirilecek. Bu yüzden onların durumunu da değerlendiriyoruz. Domatesler hükümetin kararıyla kapatıldı. Bu yüzden, yine ifade ettiğim gibi domates konusunu değerlendiriyoruz ve değerlendirmeye devam edeceğiz. Bizim basına verdiğim röportajda, piyasanın büyük üreticiler için açılma imkânını değerlendirdiğimizi ifade ettim. Çünkü ufak işletmeler için Türk meslektaşlarımızla kontrol mekanizması oluşturmadık. Türkiye ile çalışmaya devam edeceğiz ve bunu nasıl yapacağımızı düşüneceğiz.
Önümüzdeki hafta değerlendirmelerimizi yapacağız ve kararımızı 1 Aralık’a kadar vereceğimizi düşünüyorum. Türkiye Başbakanı geldiğinde bazı şeyler ilan edilebilir, ama bildiğiniz gibi teknik çalışmalar çok yüzeysel. Rapor elimde ancak tam anlamıyla ben bile değerlendiremedim. Çünkü elime dün buraya gelmeden önce geçti.”
Çelik: Tarım Sektörünün Beklentisi Büyük
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Rusya Tarım Bakanı Aleksandr Tkaçev ile beraber gerçekleştirdiği kurullar arası konuşmada, Türkiye’nin Rusya’ya aşağı yukarı olarak 1 milyar dolarlık bir ihracatı, 2 milyar dolarlık bir ithalatı olduğunu hatırlatarak, şöyle dedi:
“21 yasaklı üründen 5 ürün hakkında yasak kalktı, teşekkür ediyoruz ancak bu diğer 16 ürün hakkında tarım kesiminde büyük bir beklenti var. Hatta buraya gelirken ve buradayken kurulumuz yoğun bir biçimde telefon bombardımanı ile karşı karşıya kaldı.
Takdir edersiniz ki tarım ürünleri mevsimlik, aylık ve haftalık ürünler. Dolayısıyla bunun ile ilgili kararların bu olumlu atmosferde biraz daha seri biçimde alınmasına ihtiyaç duyuyoruz. Özellikle bunların içerisinde daha az dayanıklı olan domatese talep daha yüksek.
Liderlerin aldığı kararlar doğrultusunda tarım olarak sürecin gerisinde kaldığımız bir gerçek. Kısa süre çerisinde bu 16 ürün hakkında kısıtlamanın da kaldırılmasını bu masada talep ediyoruz. Bu önemli zira sayın Bakan yeni ürünlerle ve yeni iş birliğiy ile ilgili bazı değerlendirmeler yaptılar. Özellikle kırmızı et ile ilgili, bunların masamıza gelmesi çok doğaldır. Türkiye’nin et ihtiyacı vardır ancak bu 16 ürün ile ilgili geçmişte liderlerimizin aldığı karar vardı. Dediler ki eskisinden daha iyi olacağız. Ankara’ya rahat dönmemiz için eskiye gelmemiz lazım ki, yeni şeyleri konuştuk diyelim.”
Güzel ve Verimli Toplantı Oldu
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Çelik, kurullar arası görüşme sonrası DHA’ya yaptığı özel değerlendirmede görüşmelerin içeriğini anlattı. Yaptıkları toplantıların oldukça hoş ve verimli geçtiğinin önemini vurgulayan Bakan Çelik şöyle dedi:
“Soçi’de temaslarımızın en önemlisi Rusya Tarım Bakanı ve kuruluyla beraber iki ülke arasındaki tarım ürünleri ile ilgili yaşanan problemlerin çözümünü ele aldık. Güzel ve verimli toplantı oldu.
Öncelikle şunu ifade edeyim, bildiğiniz gibi 21 ürünün 5 ürünü ile ilgili Rusya yasağı kaldırmıştı. Özellikle narenciye ve aynısı çekirdekli ürünler ile ilgili olarak. Diğer 5 üründe teknik olarak yasak getirilen ürünler, o ürünlerle de ilgili olarak yöntem kurul Rusya’da gerekli çalışmayı yapacak ve nihai kararı verecek. Ama şunu ifade edeyim, o yöntem anlamda yasak getirilen ürünlerin yasağın kalkması noktasında bir bakışlarının olduğunu burada söylediler. Geriye 11 ürün kalıyor. Domates başta olmak suretiyle çok sorulduğu için söylüyorum. Onlar ile ilgili de hükümet kararı var. Yani 1 Ocak itibarıyla hükümet kararıyla bunların Rusya tarafından ithalatı yasaklandığı için bu ürünlerin yasağının kaldırılması ile ilgili 2 bakan olarak bizim bu isteğimiz Rusya Bakanlığı tarafından oldukça olumlu karşılandı. Yasağın kalkması gerektiği noktasında ‘ben hükümete konuyu götüreceğim’ şeklinde konuştular. Ama bir üst düzey görüşmenin faydalı olacağı anlayışı kapsamında çok da hoş bir olay oluyor. 5 Aralık tarihinde sayın Başbakanımızın Moskova’ya seyahatleri var. O seyahatlerinde biz gerekli bilgileri, dokümanları sayın Başbakanımıza arz edeceğiz. Sayın Bakan da aynı biçimde Başbakana arz edecekler. Hükümet kararının kalkması ile ilgili Moskova’daki Başbakanlar düzeyindeki görüşmede inşallah bizim olumlu bakış açılarımız kapsamında kalkacağı inancı içerisindeyiz. Son derece olumlu verimli bir değerlendirme olduğunu açıkça ifade edeyim. Bizzat biz ilişkilerin bozulduğu diyelim sürecin öncesine gelme hedefini aramıza koyduk. Yani yaşadığımız uçak krizinden önce Türkiye-Rusya ilişkileri hangi noktada ise esasen sayın Putin ve sayın Cumhurbaşkanımız bu kararı almışlardı. O noktaya gelmek o noktayı da geçmek noktasındaki anlayışın bugünkü görüşmemizde yeniden ettik. Karşılıklı teyit ettik ve ilk önce bu 21 ürünle yaşadığımız problemleri hemen çabucak kaldırıp daha sonra Rusya’nın istekleri var, bizim isteklerimiz var. Hızlı bir biçimde de bu yeni istekleri bu mevcut 21 ürüne ilave olarak önümüzdeki süreci beraber yöneteceğiz.”
Öncelikle Yasaklı Ürünler
Bakan Çelik, et konusunun da gündeme geldiğini yalnız ilk önce şu anda yasak pozisyonundaki ürünler ile ilgili problemleri hemen çözülmesi doğrultusunda yöntem kurulların diğer hususları kendi aralarında görüşmeye devam edilmesini benimsediklerini kaydetti.
Çelik, “Bu 16 ürün ile ilgili problem çözüldükten sonra diğer hususları görüşmeye hazır olduğumuzu dile getirdik. O beş ürün ile ilgili olumlu gelişme olmasını bekliyoruz. O ürünler biber, nar, patlıcan, marul ve kabak diye yöntem yasak getirilen ürünler. Bunlar ile ilgili olumlu bir gelişme olacak. Aralık ayının 5’indeki Başbakan seyahatinde de hükümet kararının kaldırılması ile ilgili sayın Başbakanların görüşmesi olacak” dedi.