Bazı arzular, hem kelimenin tam anlamıyla hem de mecazi olarak pahalıdır. Gereksiz yenen bir kek, alkol bağımlılığı, ağda yaptırmak veya TV önünde harcanan zaman… Uzun vadede bunların hepsi hayatımıza zararlı bir etkiye sahiptir.
Buna karşın faydalı eylemler ve etkinliklerden kaçınmaya çalışıyoruz. Görüşümüzü ifade etmekten ve diğerlerine karşı ayağa kalkmaktan korkuyorsak, spor yapmaktan da çekiniyoruz. Ruhlarımızı açıp rüya izlemekten korkuyoruz. Rahatsızlık, bizi daha iyi bir yaşam sağlayacak şeylerden kaçınmaya zorlar.
Arzular sonsuza dek sürmez
Elbette, sağlıklı ve olumlu arzular da vardır. Örneğin, sevdiklerimizin sağlıklı ve mutlu olmasını istiyoruz. Sevgi istemek, yeteneklerimizi geliştirmek, çok para kazanmak, başkalarından sevgi ve saygı görmek, topluma anlamlı bir katkı yapmak ve kariyer merdivenlerini tırmanmak istiyoruz. Bu arzular oldukça pozitif ve doğaldır; ancak biz gücümüz varsa sorun çıkarıyoruz. Onlara sarılıyoruz ve iyinin sonsuza dek sürmesi gerektiği yanılsaması içinde ısrar ediyoruz.
Kişi, kendisine bağlı olmadan hayat sevinci yaşamayı öğrenmelidir. En ilham verici ve keyifli anlar bile son buluyor. Sevdiğimiz şeyleri sürekli kaybediyoruz. Arkadaşlar yer değiştirirler, çocuklar ebeveynlerini, yapraklar ağaçları terk ederler. Buna göre, arzulara bağlı olmak acı çekmek anlamına gelir. Bu yüzden kişi arzulara bağlı olmadan hayat sevinci yaşamayı öğrenmelidir.
Arzulara karşı sakin bir tutum sergilemek günlük hayatınızı kökten değiştirir. Bu yaklaşımı kazanmak için öncelikle arzularınızı fark etmeyi öğrenmelisiniz. Bu konuda aşağıdaki noktalara dikkat etmeye çalışın.
Arzulara yönelik tutumlarınızı değiştirin
- Arzular vücutta ince bir gerginlik veya rahatsızlık şeklinde hissedilir.
- İstediğini alamadığın zaman duygusal acı yaşarsın. Bu durum hayal kırıklığı, umutsuzluk, depresyon ve umutsuzluk olarak kendisini gösterebilir.
- Beklentiler ile gerçekleşen arzunuz arasında hissettiğiniz şey tutarsızlıktır.
- Herhangi bir hareketi önlemeye çalışıyorsanız size verdiği rahatsızlığı düşünün.
- Beyin sürekli bizi aldatır. Gerçekten aldığımızdan daha fazla zevk ve acı vaat eder. Acıdan ve zevkten sorumlu beyin bölgeleri eski ve ilkeldir.
- Beyin atalarımızı aldatarak ödülleri abarttı, yeni bir fırsat ortaya çıktığında risk aldılar.
- Beyin bizi antik insanların yaşaması için harekete geçmeye zorladı.
- Zararlı arzuları düşünmek ile faydalı eylerden kaçınmanın maliyetleri ve faydaları arasında nasıl bir ilişki vardır?
- Hoş bir deneyim bittiğinde ne hissediyorsun?
İki dilek listesi yapın
Şimdi arzularınızı uzun bir mesafeden izlediğinizi düşünün. Örneğin, dağın tepesindesin ve arzular vadiye inmiş. Bulutlar gibi havaya çıksınlar. Bunlar sadece zihnimizin bir ürünü, aynı zamanda duygu, düşünceler ve anılardır. Onlara fazla önem vermeyin. Bunlar sadece arzulardır, mutlaka yerine getirmek zorunda değilsin. Büyük olasılıkla zamanla ortadan kaybolacaklar.
İki dilek listesi yapın. Birincisi “olumsuz”; sana ya da çevrendeki kişilere zarar veren arzular, kaçınılması gereken ve pahalı arzular listesi… İkinci liste ise, “olumlu” arzuların listesi olsun.
Bu listelerin söylediklerini dinleyin. Belki de onları arkadaşlarınızla veya bir terapistle tartışırsınız. Sonra her liste için bir eylem planı yapın ve planı uygulayın. Yavaş yavaş olumlu arzular olumsuz arzuların üstesinden gelecektir.
Rick Hanson (Psikolog ve nörolog)