Yaklaşık 180 bin kişilik nüfusa sahip olan Norilsk önemli sanayi kentlerden birisi. Sanayi kenti olması sebebiyle Norilsk Rusya’nın hava kirliliği en yüksek şehri olduğu açıklanmıştı.
Kuzey Kutup Dairesi’ne 400 km mesafede bulunan Rusya’nın Norilsk kentinde iklim daha güney bölgelerinin ikliminden çok farklı. Yılın yarısı gece, yarısı da gündüz.
Sibirya’nın Norilsk kenti, Kuzey Kutup Dairesi’ne 400 km mesafede ve yıllık ortalamanın eksi 10 derece civarında olduğu yer. Yılın iki ayını tamamen karanlıkta geçiren bu kentin sakinleri zaman zaman eksi 55 dereceye varan soğuklarla başa çıkmaya çalışıyorlar.
Yılın 280 günü kış şartlarına sahip olan kentte 130 günden fazla kar fırtınaları görülüyor.
“Adeta buzdolabında yaşamaya” benzetilen kent, 90’lı yıllarda mineral yataklarının bulunduğu alana madenlerin kurulmasıyla insan çekmeye başlamış.
Madende çalışma şartlarının oldukça zor olması nedeniyle emeklilik yaşı 45 olarak belirlenmiş. Ayrıca çalışanlara 90 gün resmi izin hakkı tanınmış.
Şehirdeki çetin hava koşulları nedeniyle kentin sakinleri vakitlerini kapalı alanlarda geçirmeyi tercih ediyor.
Tabii iki ay güneş görmeden yaşamak Norilsklilerde kaygı bozukluğu, uyku düzensizlikleri ile beraber depresyona neden oluyor.
Şimdilerde 180 bin kişinin yaşadığı Norilsk’deki yaşama ilgi duyan Rus fotoğrafçı Elena Chernyshova da, birkaç hafta kentte yaşayarak bir belgesel hazırladı.
Kent, karın siyah yağdığı, yaşam ortalamasının ülke ortalamasına göre on yaş daha küçük olduğu, Rusya’nın en kirli bölgelerinden biri.
Çocuklar, solunum rahatsızlıkları çekiyor, bakır madeni yanında yaşayan okul çağı çocuklarında kulak, burun ve boğaz hastalıkları diğer bölgelere göre daha yüksek.
Prematüre doğum oldukça yaygın. Emisyon kontrolleri için planlar geliştirilmeye başlandı, ufak da olsa gelişmeler görülüyor.
Madencilik 1930’larda başladı; şehirde bugün yılda yaklaşık 500 ton bakır ve nikel oksit, 2 milyon ton sülfür dioksit havaya salınıyor.
Bölgeden geçen nehir, milyonlarca metreküp atık malzemeyle kirlenmiş durumda.
Norilsk, Sovyetler Birliği dönemi ve şimdiki Rusya’da “kapalı şehirler” olarak tabir edilen yasaklı bölge olmamasına rağmen 1991 yılına kadar yabancı uyruklu vatandaşların ziyaretine kapalıydı.
Bu yasak 1991 yılında kaldırıldı, ancak 25 Kasım 2001 yılında tekrar sınırlandırılma getirildi. Böylece yabancı ülke vatandaşları Norilsk şehrine sadece özel izin ile giriş yapabiliyor. Rusya’da hala hem yabancı vatandaşların hem ülke vatandaşların ziyaret etmesi yasak olan 44 şehrin olduğu belirtiliyor.
